Đối với nhiều người, một hành trình dài như vậy có thể khiến họ nôn "ra đến mật xanh, mật vàng". Với những người bình thường, sự khó chịu sẽ chấm dứt khi kết thúc chuyến đi. Song, đối với những người bị bệnh tim mạch hoặc tiêu hoá, các cơn nôn ói làm họ kiệt sức, các triệu chứng có thể trầm trọng hơn hoặc thậm chí kéo dài cả tuần sau chuyến đi.
say tàu xe là gì?
Say tàu xe là một rối loạn của tai trong gây ra bởi sự chuyển động. Não cảm nhận sự chuyển động thông qua ba con đường khác nhau của hệ thần kinh gửi tín hiệu đến từ tai trong (cảm biến chuyển động, tăng tốc, và trọng lực), mắt (thị giác) và cơ thể. Khi đi tàu xe, máy bay, do có sự chuyển động, bộ phận tai trong (gồm ốc tai, tiền đình) ở một số người nhạy cảm bị kích thích không tương hợp với mắt nhìn sự chuyển động (mắt thấy được sự chuyển động nhưng tai trong truyền tín hiệu cho bộ não rằng không có chuyển động). Như vậy, sự xung đột tín hiệu trong não sẽ gây ra cảm giác khó chịu, đặc biệt là ở dạ dày.
Nguyên nhân gây ra say tàu xe không chỉ do sự chuyển động mà còn kết hợp với các yếu tố khác như yếu tố tâm lý, mùi thức ăn, mùi xăng dầu, đọc sách trên xe... Những người vốn có chứng say tàu xe chỉ cần nhìn thấy chưa cần bước lên đã thấy xây xẩm, muốn nôn oẹ. Thống kê cho thấy có khoảng 33% người dân dễ bị say tàu xe, trẻ em bị ảnh hưởng nhiều hơn người lớn.
Triệu chứng:
Các triệu chứng của say tàu xe là buồn nôn, chóng mặt, cảm giác mệt mỏi, đau đầu, choáng váng, da tái nhợt, thở nhanh, vã mồ hôi, nôn mửa.
Các biện pháp phòng chống say tàu xe:
Để chống lại những cơn say tàu xe, có thể dùng thuốc chống nôn dạng uống, dạng thuốc dán vào da sau tai, thuốc dán ở cổ tay. Tuy nhiên, dùng các loại thuốc trên có thể bị tác dụng phụ như buồn ngủ, khô miệng, khó tiểu, nhìn mờ...
Thay vì dùng các loại thuốc tân dược, có thể dùng các biện pháp tự nhiên sau để phòng chống nôn, say tàu xe.
Gừng: từ lâu, gừng đã được sử dụng để phòng chống nôn theo kinh nghiệm dân gian. Đối với người dễ bị say tàu xe, trước khi lên tàu xe nên uống ¼ chén nước cốt gừng tươi, chuẩn bị mang theo củ gừng đã xắt lát, thỉnh thoảng ngậm một lát gừng hoặc nhai chậm và nuốt nước để làm giảm các triệu chứng say tàu xe, hoặc có thể dùng gừng ở dạng viên nén, kẹo gừng, trà gừng.
Khoai lang: khoai lang sống rất hiệu quả trong việc phòng chống say tàu xe, nó có tác dụng chống co thắt và trung hòa axit trong dạ dày do đó có tác dụng chống nôn, khoai lang tươi đã làm sạch, ăn nhai nuốt cả bã.
Vỏ cam quýt: nên mang theo một ít vỏ cam quýt hoặc vỏ chanh, có thể ăn, ngậm hay ngửi. Mùi thơm của tinh dầu trong vỏ cam quýt sẽ làm giảm mùi hôi khó chịu trên xe như xăng dầu, khói xe, mùi thuốc lá, mùi thức ăn...
Day bấm huyệt: Trước khi đi tàu xe 30 phút, bấm nhẹ nhàng huyệt nội quan (A): tay trái để ngửa, dùng ngón cái day bấm nhẹ nhàng vào huyệt chừng 5 - 10 phút. Hoặc có thể ấn huyệt thần môn (B): đặt tay trái úp xuống, dùng ngón cái tay phải ấn mạnh vào huyệt, vừa bấm vừa day chừng 5 - 10 phút.
Ngoài các cách trên, có thể thực hiện thêm một số biện pháp nhằm ngăn ngừa và giảm bớt sự kích thích dẫn đến say tàu xe, máy bay như sau:
1. Tránh ăn uống quá nhiều bia rượu và thức ăn nặng mùi có chứa nhiều gia vị, hoặc các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ.
2. Cố gắng chọn một chỗ ngồi tốt nhất, nên ngồi ở ghế trước của xe, hoặc ngồi ngay cửa sổ nơi thoáng khí, khi đi máy bay nên chọn ghế ngồi ở giữa ngay cánh máy bay là ổn định và ít sốc nhất.
3. Không nên ngồi đối diện với hướng xe chạy hoặc nhìn ra phía sau.
4. Không nên đọc sách báo, nhìn xuống sàn hoặc nhìn tập trung vào một điểm cố định trên xe, (nhắm mắt và ngủ một giấc là tốt nhất).
5. Tránh ngồi gần những người bị say tàu xe, nghe người khác nói về bệnh say xe hoặc nhìn thấy họ nôn mửa cũng có thể làm cho bạn muốn nôn theo.
6. Nên nhẩm hát theo khi nghe bài hát mà bạn yêu thích - âm nhạc sẽ giúp bạn cảm thấy thư giãn.
7. Hãy đề nghị người lái nên nhẹ nhàng khi qua các tuyến đường quanh co, không tăng tốc, giảm tốc đột ngột liên tục ...
8. Một phương pháp đơn giản để giảm bớt các triệu chứng say xe là nhai kẹo cao su và uống từng ngụm nước nhỏ trong suốt chuyến đi.
bam_huyet bam_huyet_1
(A): Huyệt nội quan
(B): Huyệt thần môn